10 ปีก่อน พี่ก็โดนอย่างนี้! วิเคราะห์คำวิจารณ์การทำงานของคน GenZ ที่คน GenY อาจเคยเผชิญ

“Gen Z ทำงานด้วยยากจริง ๆ”

“ดีลงานกับ Gen Z ทีไร มีเรื่องให้ต้องปวดหัวทุกที”

“ทำไมเด็ก Gen Z ถึงติดต่อยากขนาดนี้”

คุณเองก็เคยได้ยินใช่ไหม? คำวิจารณ์เชิงลบของรุ่นพี่ Gen Y ที่มีต่อน้อง Gen Z บ้างก็ว่าทำงานไม่ดี ไม่รักษาเวลา หรือคิดถึงตัวเองมากเกินไป แต่ช้าก่อน… ถ้ารุ่นพี่ Gen Y ยังจำกันได้ ตอนเริ่มทำงานใหม่ ๆ คุณเองก็อาจเคยได้รับคำวิจารณ์แบบนี้เช่นกัน!

ทำความเข้าใจ กลุ่มไหนคือรุ่นน้อง Gen Z

ตามข้อมูลของ McKinsey&Company Generation Z คือ กลุ่มคนที่เกิดระหว่างปีค.ศ. 1996 – 2010 ซึ่งในปัจจุบัน (ค.ศ. 2024) คนกลุ่มนี้จะมีอายุ 14 – 28 ปี ดังนั้น เราสามารถอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ ว่า Gen Z คือน้อง ๆ วัยมัธยม อุดมศึกษา และวัยที่เพิ่งก้าวเข้าสู่ชีวิตการทำงานไม่เกิน 5 ปี

Cr. Impact

เกิดแต่กับคน Gen Z – ช่วงนี้พี่ ๆ วิจารณ์อะไร

จากสถิติของ ResumeBuilder “ผู้จัดการกว่า 74% ยืนยันว่าลูกน้อง Gen Z ทำงานด้วยยากกว่ากลุ่มอื่น ๆ” โดยในจำนวนนี้มี 49% ที่พบปัญหาระหว่างการทำงานกับผู้ใต้บังคับบัญชารุ่นนี้ตลอดเวลา (หรือเป็นส่วนใหญ่) สอดคล้องกับผลสำรวจที่เผยแพร่ในรายงานชุด Gen Z Worker Report 2024 ว่า ผู้จัดการฝ่ายทรัพยากรกว่า 45% มองว่า Gen Z ทำงานด้วยยากที่สุด

Cr. stndigital

แน่นอนว่าผลสำรวจเกี่ยวกับ Gen Z ตลอด 1 – 2 ปีมานี้ สร้างกระแสวิพากษ์วิจารณ์กันอย่างเผ็ดร้อนในโซเชียลมีเดีย และกระแสยิ่งโหมแรงขึ้น เมื่อเริ่มมีคนทำคลิปแนว POV ล้อเลียนบรรยากาศการทำงานร่วมกับ Gen Z มากมายใน TikTok จนเรียกได้ว่าเป้าที่ถูกวิจารณ์มากที่สุดในสังคมออฟฟิศขณะนี้ – ก็คือคน Gen Z ไม่ผิดตัว!

ย้อนกลับไปสมัยพี่ Gen Y – ผู้ใหญ่มองพี่อย่างไร

เมื่อพิจารณาเป็นภาพใหญ่ ประเด็นที่คน Gen Z ถูกวิจารณ์มากที่สุดเกี่ยวกับการทำงาน ประกอบด้วย 3 ประเด็นหลัก ๆ ได้แก่ ระเบียบวินัย (โดยเฉพาะเรื่องเวลา) ทักษะการทำงาน และความก้าวหน้าในชีวิต คำถามที่น่าสนใจก็คือ “แล้วรุ่นพี่ Gen Y เคยถูกวิจารณ์ในลักษณะเดียวกันหรือไม่?”

เวลาสะท้อนระเบียบวินัย

จากข้อมูลเพิ่มเติมในรายงานชุด Gen Z Worker Report 2024 พบว่า ระหว่างการจ้างงาน กลุ่ม Gen Z กว่า 34% มีปัญหาเรื่องมาทำงานสาย ขณะเดียวกัน รายงานจาก Shiftboard ยังแสดงให้เห็นว่า Gen Z เกินกว่า 50% เรียกร้องการทำงานแบบ Flxible Hour

แน่นอนว่าคำวิจารณ์เช่นนี้ ทำให้ Gen Z ตกเป็นเป้าให้พี่ ๆ สังเกตการณ์ แต่รู้หรือไม่? ย้อนเวลากลับไป 10 ปี เคยมีผลสำรวจที่กล่าวถึง Gen Y เช่นนี้เหมือนกัน!

Cr. GALLUP

ข้อมูลจากเว็บไซต์ THE GLOBE AND MAIL ที่เผยแพร่เมื่อปี 2013 แสดงผลการวิจัยเมื่อปี 2012 ว่า ภายใต้การนำของคน Gen Y องค์กรต่าง ๆ จะลดพื้นที่สำนักงานลงราว 17% เนื่องจากชาว Gen Y เชื่อเรื่องสมดุลระหว่างชีวิตกับงาน และมองว่างานมากมายสามารถทำที่บ้านได้ อย่างไรก็ดี แม้ในอีกไม่กี่ปีต่อจากนั้น แนวโน้มจากผลวิจัยจะเกิดขึ้นจริงเพราะโควิด 19 แต่ก็ทำให้เราเห็นว่า Flexible Hour อาจไม่ใช่แค่ความต้องการของชาว Gen Z เท่านั้น

ขึ้นชื่อว่า ‘เด็กรุ่นใหม่’ ยังไงผู้ใหญ่ก็มองว่าไม่ทน

ผลสำรวจใหม่รายงานว่า นายจ้างกว่า 6 ใน 10 อยากไล่พนักงาน Gen Z ออกทันทีที่จ้างมา เพราะมองว่าพวกเขายังไม่พร้อมสำหรับการทำงาน (Intelligence, 2024) ขาดความเป็นมืออาชีพ ไร้ระเบียบ และไม่อดทน

ในมุมของพี่ Gen Y บางท่าน อาจน้อง ๆ First Jobber Gen Z ที่เพิ่งเข้ามาทำงานว่า “ยากที่จะไปต่อ” แต่อย่าลืมว่า…ผู้ให้คำตอบจากผลสำรวจเหล่านี้ไม่ใช่ใคร แต่เป็น ‘ผู้ใหญ่ในองค์กร’ (ที่ครั้งหนึ่งก็เคยไม่เชื่อใจคุณ)

ข้อมูลจากเว็บไซต์ PostToday เมื่อปี 2013 เผยบทสัมภาษณ์ของคุณวิไลพร ทวีลาภพันทอง หุ้นส่วนสายงานที่ปรึกษาบริษัท PwC Consulting ประเทศไทย เมื่อครั้งมีผลสำรวจชุด NextGen: A global generational study 2013 ซึ่งส่วนหนึ่งที่น่าสนใจ คือ Personality Clash ระหว่างคนรุ่นก่อนหน้ากับคน Gen Y ทำให้คนทำงาน Gen Y ในขณะนั้น ถูกวิจารณ์ว่าไม่ทุ่มเทกับงาน ไม่มีน้ำอดน้ำทน

หวังผลสำเร็จในระยะสั้น – มีแต่คน Gen Z เท่านั้น จริงหรือ?

ประเด็นที่คน Gen Z ถูกวิจารณ์มากที่สุด ไม่ใช่เรื่องเวลา ความสามารถ และระเบียบวินัย หากแต่เป็นความก้าวหน้าในอาชีพการงาน – ที่ผู้ใหญ่หลายท่านอาจมองว่า…หวังสูงไป

สถิติจากเว็บไซต์ Cake (2024) ยืนยันว่าเด็กจบใหม่ Gen Z กว่า 70% คาดหวังว่าจะได้เลื่อนตำแหน่งหลังทำงานเฉลี่ยเพียง 18 เดือน สอดคล้องกับสถิติของ The Forage ที่ระบุว่าคน Gen Z กว่า 70% มองเรื่องเงินเดือนเป็นอันดับแรกเมื่อต้องการย้ายงาน (qureos, 2024)

ผลสำรวจเช่นนี้อาจฟังดูน่าปวดใจ แต่ก็ใช่ว่าคน Gen Y สมัยทำงานแรก ๆ จะไม่ถูกมองด้วยมุมนี้ ยืนยันได้จากข้อมูลราว 10 ปีก่อนบนนิตยสาร TIME ชุด THE ME ME ME GENERATION ที่ TIME ตั้งเป้าจะพูดเรื่อง Millenials หรือคน Gen Y โดยเฉพาะ

จากผลสำรวจของ TIME พบว่าคนทำงาน Gen Y (ในขณะนั้น) กว่า 40% เชื่อว่าตัวเองควรได้เลื่อนขั้นทุก ๆ 2 ปี นอกจากนี้ ข้อมูลของ National Institute of Health ยังชี้ชัดว่า นักศึกษามหาวิทยาลัยในปี 2009 มีคะแนนสูงขึ้นในการทดสอบระดับความหลงตัวเองถึง 58% (TIME, 2013)

วิถี Gen Z ที่มาพร้อมการเปลี่ยนแปลง

ใช่ว่ารุ่นพี่ Gen Y จะเคยเผชิญหน้ากับปัญหาทุกอย่างเช่นเดียวกับ Gen Z ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดที่สุด คือวิกฤตโควิด 19 ที่กินเวลายาวนานถึง 3 ปี

ผลสำรวจของ NORC เมื่อปีค.ศ. 2021 ยืนยันว่าคน Gen Z กว่า 46% มองว่าการระบาดครั้งใหญ่ทำให้พวกเขาบรรลุเป้าหมายเรื่องการเรียนและการทำงานได้ยากขึ้น

อย่างไรก็ดี ท่ามกลางวิกฤตการณ์ที่ไม่อาจหลีกหนี คน Gen Z จำนวนมากก็เลือกที่จะปรับตัว จนเกิดเป็นวิสัยการทำงานใหม่ ๆ ที่น่าสนใจ อาทิ การหันมาทำความเข้าใจแพลตฟอร์มออนไลน์ การครีเอตคอนเทนต์วิดีโอรูปแบบใหม่ การลองใช้ฟังก์ชันไลฟ์จนชำนาญ จนเกิดเป็นความคิดสร้างสรรค์ที่ทั้งแตกต่าง กล้าหาญ และสะท้อนความเป็นคลื่นลูกใหม่ได้อย่างเหลือเชื่อ จนเราอาจกล่าวได้ว่า ‘ความสามารถในการสร้างสรรค์และปรับตัว’ คือจุดแข็งชาว Gen Z ที่แสดงออกมาได้อย่างเด่นชัด

ข้อมูลในอดีตแสดงให้เห็นว่า คนทำงาน Gen Y เองก็เคยถูกวิพากษ์วิจารณ์ในแง่ลบเช่นเดียวกับคน Gen Z เป็นไปได้ว่า คำวิจารณ์เหล่านี้มีพื้นฐานมาจากการตั้งแง่กับคนรุ่นใหม่ที่เกิดมาตลอดนับศตวรรษ

Cr. Blockdit Hi-story

เพื่อหาคำตอบว่าทำไมคนรุ่นใหม่มักถูกวิจารณ์ในแง่ที่ไม่ดี John Protzgo และ Jonathan Schooler 2 นักวิจัยด้านสังคมศาสตร์จึงศึกษาเรื่องนี้ โดยขอให้กลุ่มตัวอย่างจัดอันดับเด็กตามลักษณะเฉพาะ 3 ประการ ได้แก่ การเคารพผู้มีอำนาจ สติปัญญา และความสนุกสานในการอ่าน พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีแนวโน้มสังเกตเห็นข้อจำกัดของผู้อื่นในส่วนที่ตัวเองเหนือกว่า

นักวิจัยทั้ง 2 ยังกล่าวถึงอีกหนึ่งทฤษฎีที่ยืนยันว่า การวิจารณ์คนรุ่นใหม่อาจไม่ได้เกิดจากคุณสมบัติของพวกเขา แต่เกี่ยวข้องกับความรับผิดชอบที่จะเพิ่มขึ้นตามวัย จึงเป็นไปได้ว่าในทุกยุคทุกสมัย คนรุ่นเก่าจะมีแนวโน้มที่จะมองว่าคนรุ่นของตนเป็น ‘ผู้รับผิดชอบ’ มากกว่าคนรุ่นใหม่ (Deseret News, 2023)

เข้าใจคน Gen ใหม่ – เพราะพี่ ๆ ก็เคยใหม่มาก่อน

แม้จะเคยมีคนตั้งคำถามเรื่องการที่ ‘พี่ใหญ่’ ทุกรุ่นมักจะวิจารณ์เด็กใหม่ แต่ก็ไม่มีอะไรการันตีได้ ว่าผู้ถูกวิจารณ์ทุกคนจะวางเฉยกับสิ่งนี้ และไม่รู้สึกว่ากำลังถูกบั่นทอนจากภายใน

นอกจากนี้ คน Gen Y ตอนปลายและคน Gen Z การประสบวิกฤตโควิด 19 ช่วงชิงโอกาสที่สำคัญในชีวิตไปมากมาย ยืนยันได้จากผลสำรวจของ NORC เมื่อปีค.ศ. 2021 ซึ่งคน Gen Z กว่า 46% มองว่าการระบาดครั้งใหญ่ทำให้พวกเขาบรรลุเป้าหมายเรื่องการเรียนและการทำงานได้ยากขึ้น

ดังนั้น รุ่นพี่ Gen Y ซึ่งขณะนี้คือวัยทำงานอายุระหว่าง 28 – 44 ปี หลาย ๆ ท่านกลายเป็นพี่ซีเนียร์ เป็นผู้จัดการ และอีกหลาย ๆ ท่านก็เป็นเจ้าของกิจการ จึงควรเข้าใจมุมมองที่แตกต่างระหว่างช่วงวัย รวมถึงอุปสรรคเฉพาะที่คนแต่ละรุ่นต้องพบ เพื่อหลีกเลี่ยงการทำให้ที่ทำงานกลายเป็นสนามแห่งการวิพากษ์วิจารณ์ และเชื่อมให้คนแต่ละช่วงวัยอยู่ร่วมกันได้อย่างมีความสุข

References:

‘They Think They’re Better Than You’: 74% of Managers Surveyed Say Gen Z Is More Difficult to Work With Than Other Generations

Entrepreneur: https://www.entrepreneur.com/business-news/managers-on-gen-z-difficult-at-work-and-lack-discipline/450064

Millennials in the workplace: How to manage Gen Y successfully

TIVIAN: https://www.tivian.com/us/generation-y/

The Three Paradoxes Of Generation Y

Forbes: https://www.forbes.com/sites/lyndagratton/2013/06/06/the-three-paradoxes-of-generation-y/

3 in 10 Hiring Managers Say They Avoid Hiring Gen Z Candidates

ResumeBuilder: https://www.resumebuilder.com/3-in-10-hiring-managers-say-they-avoid-hiring-gen-z-candidates/

What is Gen Z?

McKinsey&Company: https://www.mckinsey.com/featured-insights/mckinsey-explainers/what-is-gen-z

Bosses are firing Gen Z grads just months after hiring them—here’s what they say needs to change

Fortune: https://fortune.com/2024/09/26/bosses-firing-gen-z-grads-months-after-hiring/